Psychoanaliza jungowska jest współczesną nazwą dla klinicznego zastosowania psychologii analitycznej, zapoczątkowanej przez Carla Gustawa Junga. Analityczną psychologię od początków jej istnienia do dnia dzisiejszego charakteryzowała różnorodność, zarówno jeżeli chodzi o międzynarodowe pochodzenie osób, towarzyszących jej rozwojowi, jak i o współpracę pomiędzy wieloma różnorodnymi dyscyplinami wiedzy, będącej jej częścią od początku jej historii do dnia dzisiejszego.

Współczesne myślenie w dziedzinie psychoanalizy jungowskiej ogniskuje się nadal wokół postaci C.G. Junga. Dwadzieścia tomów Collected Works (Dzieł zebranych) Junga wraz z kilkoma opublikowanymi tomami jego listów, seminariami, które odbywały się w Zurichu i za granicą oraz kilkoma kolekcjami jego innych pism tworzą uznaną podstawę dla budowania teorii i rozumienia praktyki jungowskiej. Nowatorska intuicja Junga – rozumienie psychiki jako nieustannie rozwijającej się, zmieniającej i zorientowanej na cel – dążącej do indywiduacji – pozostaje kluczowym założeniem, wokół którego ogniskuje się wszystko inne. To właśnie jego długotrwałe i uważne budowanie rozumienia psychiki jako celowej i całościowej, ukierunkowanej przez jaźń, która jest przewodnikiem, i zawiaduje procesami życiowymi, stało się kluczową inspiracją dla tysięcy publikacji innych autorów (Stein, 2010).

Idee te są nadal przewodnimi myślami w psychoanalizie jungowskiej, tak samo jak były dla dwóch pierwszych pokoleń jungistów a założenie istnienia jaźni i znaczenia jej aktywności w przebiegu procesu terapii stanowi kluczowe pojęcie współczesnej psychoanalizy jungowskiej, wyróżniające ją od innych podjeść i dające początek innego rodzaju pracy klinicznej. Łączy ono również rozmaite nurty w obrębie samej psychologii analitycznej. (Astor, 1995).

Psychoanalityk jungowski stara się raczej podążać za naturalnym wyłanianiem się jaźni w psychice niż narzucać program poprawy funkcjonowania ego czy chirurgicznego usuwania patologicznych struktur. Zakładając istnienie w psychice pacjenta zorientowanego na cel elementu, zadaniem analityka staje się stworzenie warunków, w których może on dojść do głosu. Psychoanaliza jungowska stosuje wiele metod, które są ukierunkowane na zrealizowanie tego celu. Nie chodzi w niej o stworzenie stałego stanu absolutnej świadomości, a raczej o jej przebłyski i rozwój wolności myślenia i używania wyobraźni. I choć czasem nawiązanie kontaktu z leczącymi tendencjami stanowi bardzo trudną pracę, polegającą na przepracowywaniu oporu i obron rozmaitego rodzaju, szczególnie tych o prymitywnych postaciach, podejście to zakłada, że leczące tendencje mogą działać na głęboko nieświadomym poziomie, a pacjent potrzebuje przestrzeni, aby znaleźć do nich dostęp, rolą zaś analityka jest stworzenie warunków, w których mogą się one uaktywnić (Colman, 2010).

Psychoanaliza jungowska stanowi dialektyczny proces pomiędzy świadomym a nieświadomym i pomiędzy dwoma osobami biorącymi w nim udział. Pozwala on na stopniowe budowanie poczucia całkowitości w obszarach osobowym i archetypowym. Jej koniec nie stanowi jedynie “lepszego funkcjonowania” czy “poprawienia sposobów radzenia sobie”, ani też nie chodzi w nim o zwiększone poczucie szczęścia, dobrostanu czy poczucia własnej wartości, choć są to ważne produkty uboczne, znaczenia których nie można przecenić. Najważniejszym rezultatem jest świadomość wzorców osobowego życia, zakorzenionych głęboko w psychice jako całości, w jaźni, przynoszącej szeroką perspektywę na osobowy, kulturowy i historyczny kontekst własnego życia (Stein, 2010).

Tworząc swoją teorię Jung podkreślał znaczenie indywidualnej odpowiedzialności i indywidualnego działania wskazując na znaczenie kreatywnej relacji z procesem nieświadomym, a jego własne, osobiste oddanie tej drodze stanowi najpiękniejszą ilustrację tego, co może zostać odkryte w psychice, gdy spotyka ona samą siebie (Salman, 2008).

Bibliografia:

Astor J. (1995) Michael Fordham: Innovations in analytical psychology, London: Routledge.

Colman, W. (2010) The analyst in action: An individual account of what Jungians do and why they do it, w: International Journal of Psychoanalysis, 91:287–303

Salman S. (2008) The creative psyche: Jung’s major contributions, w: The Cambridge Companion to Jung, Cambridge University Press

Stein, M. (2010) Editor’s preface, w: Jungian Psychoanalysis – working in spirit of C. G. Jung, ed. Murray Stein, Open Court, Chicago and La Salle