Andrew Samuels, ed. Psychopatology: Contemporary Jungian Perspectives.

Karnac Books LTD. London, New York, 2002

„Jestem po prostu psychiatrą – wszystko inne jest dla mnie drugorzędne – myślę w obrębie ram, które to szczególne zadanie na mnie nakłada: wymóg bycia dobrym psychiatrą, lekarzem duszy. Do tego doszedłem w spotkaniu ze sobą i tak funkcjonuję jako członek społeczeństwa.”

(C. G. Jung, w: Adler, 1974, str. 70-71)

Praca zbiorowa Psychopatology: Contemporary Jungian Perspectives jest książką szczególną pośród literatury z zakresu psychologii analitycznej. Zbiera i zestawia pozornie rzadko występujący wątek w jej obszarze – podejście do psychopatologii i klinicznego zastosowania jej rozumienia. Zarówno Carl Gustaw Jung, jak i sama psychologia analityczna często spostrzegane są na zewnątrz bardziej w kontekście symboliczno – kulturowym, w sposób, który pomija istotny kliniczny element tej dziedziny psychologii. A jednak, choć Jung budując swoją teorię korzystał z wielu innych dziedzin wiedzy, przede wszystkim miała być ona, jak to pokazuje powyższy cytat, „leczeniem duszy”.

Andrew Samuels[1], redaktor Psychopathology zbiera w jednym tomie szereg artykułów, które ukazały się na przestrzeni lat w Journal of Analytical Psychology, kwartalniku, który od swojego powstania w 1955 roku publikuje kliniczne artykuły z zakresu psychologii analitycznej.

W przedmowie jego autorstwa czytelnik znajdzie wiele ważnych informacji dotyczących specyfiki jungowskiego rozumienia patologicznych stanów i procesów psychologicznych. Określając psychopatologię jako „wyprawę w poszukiwaniu znaczenia cierpienia duszy”, Samuels zestawia podstawowe obszary ambiwalencji wobec niej w psychologii głębi. Rozważa zarówno poziom znaczenia psychopatologii w sytuacji klinicznej, jak i ograniczenia płynące z używania medycznego żargonu, jednocześnie zestawiając wymiary profesjonalnego i symbolicznego użycia określeń z tego zakresu.

W obrębie psychologii analitycznej ambiwalencja dotycząca psychopatologii była zawsze obecna i sięga ona korzeniami samego Junga. We Wspommnieniach, snach, myślach (1963) pisze: „diagnozy kliniczne są ważne, ponieważ dają one lekarzowi pewną orientację… nie pomagają one jednak pacjentowi. Najważniejsza jest opowieść”. W innym miejscu mówi znów, że nie ma określonej metody, a „psychoterapia i analiza są tak różnorodne, jak osoby, które w nich uczestniczą”. A jednak analityk „musi być zaznajomiony z tak zwanymi ‚metodami’” (Jung, 1963). Tą rozbieżność, czy dwuznaczność, McCurdy (1982) tłumaczy w kontekście tendencji Junga do „znajdowania odpowiedzi w napięciu pomiędzy przeciwieństwami”, które według niego zawierają się pomiędzy:

„kliniczną odpowiedzialnością analityka polegającą na przejściu dobrego treningu w podstawach psychologii głębi i psychopatologii, jak również w zrozumieniu i stosowaniu wglądu płynącego z różnych szkół myśli psychologicznej, a przede wszystkim w posiadaniu doświadczenia w diagnozowaniu i pracy według nich.”

a wymiarem

„zdolności i odpowiedzialności zobowiązującym do ‚zapomnienia’ wszystkich tych informacji i zorientowania się na odbywającego analizę jako na osobę w jej indywidualności. Można to porównać do sytuacji artysty, który po ogromnym wysiłku i czasie spędzonym na opanowywaniu podstaw swojej dziedziny może tworzyć sztukę bez ‚myślenia’ o nich.”

Mc Curdy (1982)

Andrew Samuels podkreśla również znaczenie teleologicznego aspektu podejścia Junga, które jest esencją jego syntetycznej metody, a polega na traktowaniu zjawisk psychologicznych, w tym objawów (takich jak na przykład objawy nerwicowe czy depresyjne) tak jakby miały one intencję i celowość. Uważa on jednocześnie, że dopiero połączenie dwóch współzawodniczących perspektyw  – deterministycznej i kazualnej z nielinearną i teologiczną – gwarantuje klinicyście możliwość bycia wolnym od dominacji którejkolwiek z nich.

Na tym też podstawowym założeniu łączenia różnych perspektyw z zakresu klinicznego zastosowania psychologii analitycznej zbudowana jest struktura Psychopathology. W opracowaniu znajdziemy artykuły takich klinicystów (zarówno ze szkoły rozwojowej jak i klasycznej w obrębie psychoanalizy jungowskiej) jak Micheal Fordham, Rosemary Gordon, Mario Jacoby, Thomas Kirsch, Nathan Schwartz-Salant, Joseph Redfearn i in. Razem składają się one na obraz psychopatologii, jako dziedziny umieszczonej pomiędzy wymiarem profesjonalnym i symbolicznym, indywidualnym i kulturowym, jednocześnie pośredniczącej i umożliwiającej poruszanie się między nimi.

Polecamy wszystkim zainteresowanym klinicznym zastosowaniem psychologii analitycznej C. G. Junga czy poszerzeniem swojej perspektywy o nowe punkty widzenia.

Dokładniejszy opis zawartości można znaleźć w recenzji Davida H. Rosena, Journal of Analytical Psychology, 1991, 36, 403-417.

autor: Małgorzata Kalinowska

Bibliografia:

Jung. C. G. (1963). Memories, Dreams Reflections. London: Collins and Routledge

McCurdy, A. (1982). Establishing and maintaning the analytical structure. In M. Stein (ed.), Jungian Analysis. La Salle: Open Court.

Samuels, A. (2002). Introduction. in: „Psychopatology: Contemporary Jungian Perspectives”. Karnac Books LTD. London, New York

Google Books, Amazon, Karnac Books,